γράφει η Ιωάννα Θεοδωρακοπούλου,
Παιδί και σκύλος ! Πολλές φορές πάνε μαζί όπως η μηλόπιτα με το παγωτό βανίλια. Όπως το γάλα με τα μπισκότα. Η προσδοκία μας ; Ότι θα τα πάνε καλά και θα γίνουν οι καλύτεροι φίλοι. Έτσι απλά ;
Πόσες φορές μου ζητείται η συμβουλή και καθοδήγησή μου καθημερινά όσον αφορά την απόκτηση σκύλου στο σπίτι εν γένει αλλά και ειδικότερα, νέοι γονείς που περιμένουν να καλοδεχτούν το νέο μέλος και δεν γνωρίζουν πώς θα τα καταφέρουν στην συμβίωση του μωρού με τον σκύλο τους. Όχι δεν είμαι εκπαιδευτής σκύλων ούτε κτηνίατρος όπως γνωρίζετε. Αλλά δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι που με γνωρίζουν λίγο καλύτερα και ξέρουν πόσο μεγάλη αγάπη και εμπειρία έχω με δικούς μου σκυλοσυγκάτοικους. Και φυσικά έχω άποψη για τα οφέλη της σχέσης αυτής αλλά δεν γνώριζα ότι υπάρχουν και ειδικοί συμπεριφοράς - όπως λέγονται - που μας λύνουν τα χέρια κυριολεκτικά ! Είχα την τύχη να πετύχω εντοπίσω έναν από τους καλύτερους του είδους και φυσικά θα δείτε στην συνέχεια πώς τον «εκμεταλλεύτηκα» !
Σαν ενήλικας που μεγάλωσα με σκυλιά από τα πρώτα δευτερόλεπτα στη ζωή μου, μπορώ να σας εκμυστηρευτώ ότι η μαγεία που κρύβει η σχέση αυτή και τα οφέλη της σε σωματική και ψυχική υγεία του παιδιού είναι ασύλληπτη. Όμως ευτυχώς πλέον υπάρχουν ειδικοί εκπαιδευτές συμπεριφοράς σε αυτή τη σχέση, που την κάνουν ακόμα πιο σημαντική και πάνω απ` όλα με ασφάλεια και ευθύνη.
Δεν είναι παιχνίδι το να καταφέρνεις να συνυπάρχουν αυτοί οι δυο κάτω από την «ίδια στέγη». Ξέρουμε την αλήθεια, δεν είναι τόσο εύκολο αν θέλουμε να αποφύγουμε παρεκτροπές, έξτρα πιέσεις κι αγγαρείες, ευθύνες αλλά και τραυματισμούς με μακροχρόνιες ψυχικές επιπτώσεις. Πολλοί κατά την γνώμη μου μη-ειδικοί, σου λένε απλά να ελέγχεις τον σκύλο και δεν θα υπάρξει καμία δύσκολη κατάσταση. Αυτό που έχω να πω είναι να το δείτε πιο υπεύθυνα γιατί σαφώς είναι πιο πολύπλοκο και έχει πολύ βαθύτερη σημασία απ` το να κατηγορηθεί το παιδί ή ο σκύλος για την ίδια του τη φύση.
Κάθε χρόνο σχεδόν 2,8 εκατομμύρια παιδιά αναφέρουν δαγκωνιές και τραυματισμούς από σκύλο. Τα αγόρια με διπλάσιες πιθανότητες σε σύγκριση με τα κορίτσια. Ηλικίες 5-9 ετών είναι ο πιο επικίνδυνος πληθυσμός. Και τα περισσότερα ατυχή κρούσματα από σκύλους της οικογένειας ή φίλων. Αυτά τα νούμερα δεν αποδίδουν την επικινδυνότητα της συνύπαρξης αλλά την άγνοια των ενηλίκων της οικογένειας και την ανώριμη στάση απέναντι σε ένα πλάσμα που μπορεί να έχει σημαντική συμβολή στην υγιέστερη ανάπτυξη του παιδιού. Οι γονείς λοιπόν μπορούν να κάνουν πολλά για να ενισχύσουν μια δυνατή σχέση αγάπης μεταξύ παιδιού και σκύλου. Όμως, όπως σε όλα, έτσι κι εδώ χρειάζεται εκπαίδευση και παιδεία. Από ειδικούς που γνωρίζουν πώς να μας μάθουν όσα οφείλουμε να γνωρίζουμε. Γιατί όταν γνωρίζουμε περισσότερα, καταφέρνουμε να απολαμβάνουμε όλα τα οφέλη.
Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών, σχεδόν το 50% των παιδιών μικρότερα των 14 ετών ηλικίας, έχουν κάποιο δάγκωμα από σκύλο. Και τα περισσότερα σκυλιά μεταξύ 2-4 ετών δαγκώνουν. Απλά μαθηματικά. Γι` αυτό ας μην καταλήξουμε στην επικινδυνότητα της σχέσης αυτής υπό όρους αφέλειας αλλά ας κάνουμε όσα απαιτούνται για τη διασφάλιση της σχέσης αυτής αλλά αναγνωρίζοντας και τα σχετικά με την ηλικία, θέματα ασφάλειας.
Κι αν τα ΜΜΕ προβάλλουν μονίμως ιστορίες αδέσποτων σκύλων που κυνηγούν τα παιδιά και εικόνες παιδιών με τραυματισμούς, είναι η φύση των μέσων που οδηγεί σε αναληθή συμπεράσματα ότι τα αδέσποτα είναι επικίνδυνα και ότι τα δαγκώματα είναι εντελώς απρόβλεπτα και φρικιαστικά ατυχήματα. Δυστυχώς όλα αυτά απέχουν πολύ απ` την αλήθεια. Όταν το 61% των δαγκωμάτων έχουν προέλθει από σκυλί του σπιτιού ή φίλου.
Γι` αυτό πρέπει να αλλάξουμε εστίαση και να κοιτάξουμε τι μπορούμε να κάνουμε στο σπίτι μας για να βελτιώσουμε τη σχέση μεταξύ παιδιού – σκύλου, αποκτώντας γνώσεις που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε είτε έχουμε κατοικίδια, είτε όχι, είτε είμαστε φιλόζωοι είτε όχι. Η προστατευτικότητα και η επιμέλεια των γονέων δεν έχει καμία απολύτως σχέση με τη γνώση που πρέπει να έχουμε ως γονείς αρχικά, το παιδί μας και ο σκύλος εν συνεχεία.
Και ξαναλέω….δεν είναι όσο απλό θέλουμε να λέμε ότι είναι…δεν είναι όσο απλό μοιάζει.
Ενώ ο σκύλος μπορεί να είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, τα 2 είδη είναι προφανώς πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. Ο σκύλος θεωρεί μέρος της συμπεριφοράς του ανθρώπου αγενή και ο άνθρωπος θεωρεί αρκετές συμπεριφορές του σκύλου ομοίως μη-αποδεκτές. Όταν μαθαίνουμε όλο και περισσότερα για αυτές τις διαφορές, ειδικά για την φυσιολογική συμπεριφορά του σκύλου, σαν γονείς μπορούμε να επιβλέπουμε καλύτερα την σχέση παιδιού-σκύλου, να γλυτώσουμε ατυχείς καταστάσεις και να δούμε όλα τα οφέλη της σχέσης αυτής, στο παιδί μας.
Καλά παιδιά και καλά σκυλιά, μπορεί να έχουν δυσκολίες στην καθημερινότητα λόγω έλλειψης επικοινωνίας. Ας πούμε ότι τα παιδιά και μερικοί φίλοι τους παίζουν στην αυλή και αφήνουμε ελεύθερο το Κόλευ της οικογένειας για να παίξει με τα παιδιά. Αυτό το πιο πιθανό είναι να αρχίσει να περιτριγυρίζει πλησιάζοντας τα παιδιά, και κατευθύνοντας την μουσούδα του προς το πέλμα των παιδιών. Επιτίθεται ; Φυσικά και όχι. Κάνει αυτό που του λέει το ένστικτό του. Πηγαίνει γύρω από το κοπάδι προβάτων και τα καθοδηγεί προς μια κατεύθυνση. Αλλά ενώ οι γονείς και τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν τι κάνει ο σκύλος, έτσι και ο σκύλος δεν καταλαβαίνει τι συμβαίνει εκεί. Μπορεί να είναι σε ετοιμότητα μήπως το «πρόβατο» - τα παιδιά – τρέχουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις φωνάζοντας κι εκείνος οφείλει να τα μαζέψει. Το σκυλί πρέπει να καταλάβει ότι αυτή η συμπεριφορά είναι η φυσιολογική των παιδιών.
Τέτοιου είδους λοιπόν διαφορές τις συναντάμε καθημερινά όσοι έχουμε σκύλο στην οικογένεια. Ο σκύλος θεωρεί το χοροπηδητό μέρος του φυσιολογικού και φιλικού χαιρετισμού του αλλά ένας τέτοιος χαιρετισμός μπορεί να τρομάξει ή και να τραυματίσει ένα παιδί που δεν γνωρίζει. Ομοίως, η αγκαλιά είναι τρόπος ανθρώπινης εκδήλωσης στοργής αλλά κάνει τον σκύλο να αισθάνεται άγχος και ότι είναι παγιδευμένος.
Ποιός θα τα ξεδιαλύνει ; Ο ειδικός συμπεριφοράς. Πρώτα στους γονείς και εν συνεχεία στο παιδί και τον σκύλο. Δεν χρειάζεται να είστε σε μόνιμη σύγκριση - υποστήριξη – επιλογή παιδιού ή σκυλιού. Το παιδί πρέπει να μάθει πώς να επικοινωνεί με τον σκύλο και χωρίς πίεση ή οργή αλλά με ηρεμία. Μόνο έτσι θα εκπαιδευτούν και οι δύο αναλόγως ώστε ο ένας να καταλαβαίνει τον άλλον.
Η εκπαίδευση να σας πω ότι μοιάζει πάρα πολύ με την Γονεική ανατροφή. Είχα την τύχη να ακούσω έναν από τους καλύτερους ειδικούς εκπαιδευτές συμπεριφοράς σκύλων, τον κύριο Άλεξ Καλογερία στις πρώτες επαφές – μαθήματα – να συζητάει τις τεχνικές που θα χρησιμοποιήσει η οικογένεια για να χτίσει μια δυνατή σχέση με τον σκύλο τους και να ενισχύσουν την ανάπτυξη θεμιτής συμπεριφοράς. Και τότε είπε ο πατέρας «Αυτό πιάνει και με τους γιούς μου ;» Όσοι με γνωρίζετε θα είστε σίγουροι ότι πετάχτηκα μεμιάς λέγοντας «Ναι!!!!!» Οι μέθοδοι που οδηγούν τον σκύλο σε επιτυχία, που τον επιβραβεύουν για μια καλή συμπεριφορά και προωθούν αμφίδρομη επικοινωνία – όπως κάνουμε ως γονείς. «Χρησιμοποιούμε τεχνικές διαχείρισης για να κρατήσουμε τα παιδιά μας μακριά από ατυχείς συγκυρίες και κινδύνους. Φτιάχνουμε σχέσεις όπου τα παιδιά, μας σέβονται και ακολουθούν οδηγίες(τις περισσότερες φορές) αλλά δεν μας φοβούνται. Το ίδιο οφείλουμε να κάνουμε και με τον σκύλο μας» τόνισε ο Κος Καλογερίας.
Άδραξα την ευκαιρία μιας και βρήκα διαθέσιμο και τον ρώτησα κι άλλα σημαντικά πράγματα που κάθε μέρα αναρωτιέμαι και η ίδια είτε ως ειδικός είτε ως άνθρωπος που συχνά δέχομαι ερωτήσεις για την σχέση του παιδιού με τον σκύλο. Μου ξεκαθάρισε λοιπόν κάποια σημεία που είχα λίγο θολά λέγοντάς μου : «Η ζωή με τα παιδιά και τα σκυλιά δεν είναι πάντα εύκολη αλλά το αντίτιμο είναι τεράστιο ώστε να εξαφανίζει τις δυσκολίες. Τα παιδιά και τα σκυλιά είναι εγωκεντρικά. Κάνουν αυτό που δουλεύει για αυτά. Το γνωρίζουμε. Μέσω του παιχνιδιού μπορούμε να τους μάθουμε και στα δύο οτιδήποτε πρέπει να γνωρίζουν. Ξεκάθαρες προσδοκίες και συνεπείς κανόνες και το αποτέλεσμα είναι μαγικό και με διάρκεια».
Αυτό που κράτησα περισσότερο και θα ήθελα να σας μεταφέρω αυτολεξεί τα λόγια του ειδικού συμπεριφοράς είναι : «Όταν ο άνθρωπος γνωρίζει την σχέση του με τον σκύλο του και ο σκύλος την σχέση του με τον άνθρωπο, κανείς απ` τους δύο δεν αναπτύσσει φοβίες για τον άλλον. Είναι θέμα παιδείας» και προσθέτω … θέμα παιδείας που δυστυχώς σπάνια θα βρούμε ειδικούς να μας τα μάθουν αν δεν αναζητήσουμε αυτό που θεωρούμε βασικό και ουσιώδες. Κι επειδή βρίσκομαι σε μια θέση που λόγω συχνής επαφής με γονείς και παιδιά αλλά και εν γένει ενήλικες που έχουν ή θέλουν να αποκτήσουν σκύλο, θεώρησα ευθύνη μου να αναζητήσω ειδικούς συμπεριφοράς που γνωρίζουν εις βάθος το αντικείμενο και εκπαιδεύουν ανθρώπους και σκύλους με γνώμονα την ασφάλεια και την ευχαρίστηση σε αυτή την μοναδική συμβίωση. Ε, βοήθησε και λίγο το γεγονός ότι είμαι σκυλάνθρωπος… !
